Trauma

Waarschuwing: Deze tekst is ter informatie voor wie meer wil weten over trauma maar kan misschien triggeren als je zelf een traumatische gebeurtenis hebt ervaren.

Trauma betekend letterlijk “Wond” en in dit geval wil ik het hebben over een psychotrauma wat dus eigenlijk "psychische wond" betekend.

Subjectief

Een trauma is subjectief en gaat er vooral om hoe bedreigend iets voor iemand voelt.

De kenmerken van een trauma:

- (levens)bedreigend

- Onverwachts, niet op voorbereid

- Controleverlies

- Overweldigende emoties

- Het lijf doet mee

- Slachtoffer of getuigen

Het komt wel eens voor dat een getuigen meer last heeft van een trauma dan het slachtoffer. Dit komt dan vaak door een schuldgevoel, machteloos gevoel en dat de getuigen vaak op dat moment meer bewust is van wat er gebeurt.

Trillen

Meestal ga je, na het zien/meemaken van iets heftigs, trillen. Dit is een automatische reactie van je lichaam die op een natuurlijke manier probeert de opgebouwde spanning los te laten. Net als dat je je spieren krachtig aanspant of tijdens een work-out, gaan die spieren uiteindelijk trillen, dat is een beetje hetzelfde idee.

Maar door het vooroordeel die er tegenwoordig op trillen staat (onzekerheid, angstig, kwetsbaar), proberen we soms ons trillen te verbergen of tegen te houden waardoor de spanning in het lichaam blijft zitten. Bij TRE therapie (Tension Releasing Exersise) kan je onder begeleiding je lichaam laten trillen zodat spanning kan weglopen uit het lichaam.

Fight/flight/freeze en verbinding

Als we iets heftigs meemaken gaat ons lichaam in overlevingsmodus en is de reactie vechten, vluchten of bevriezen. Voor dat dit gebeurd is er eerst sprake van verbinding. We kijken om ons heen, maken oogcontact met andere mensen om hun reactie af te lezen of pakken iemands arm. Op het moment dat vechten of vluchten niet kan gaat ons lichaam van hyperarousal (hoge hartslag, grote pupillen, hoge overlevingsenergie) naar hypoarousal (energie gaat naar beneden, spieren verlammen, hartslag gaat helemaal omlaag, opiaten komen vrij om pijn en emoties te verdoven). Dit wordt de traumatische tang genoemd, de opgebouwde energie van vluchten of vechten kan nergens heen en slaat zich op in het lichaam.

Uiting bij kinderen

Als kinderen een trauma hebben kan het gedrag in de klas als storend worden ervaren en kunnen er verkeerde diagnoses uitkomen, of kinderen worden van school gestuurd omdat ze onhandelbaar zijn.

Het fight/flight/freeze kan zich uiten op onder andere de volgende manieren:

Fight: Actie, vechten, tafels omgooien, dingen kapot maken, pijn doen.

Flight: Weglopen, niet komen opdagen, handen voor het gezicht houden, niet aankijken.

Freeze: Bevroren zitten, aankijken zonder verbinding.

Stress

Bij de druk van het huidige leven is er vaak stress. Zoals werk, verantwoordelijkheden, financiën, huis, gezin, gezondheid, hobby’s, sociaal leven etc.

Bij stress werkt het fight/flight niet dus raak je langzaam in de freeze. Zo kan je bijvoorbeeld in een burn-out belanden.

Beeldende therapie

Kunst is non-verbaal en verbind het bewuste en onbewuste deel van de hersenen met elkaar. Onbewuste dingen kunnen weer naar boven komen en bewust worden.

Onverwerkte traumatische gebeurtenissen worden opgeslagen in een deel van het geheugen wat niet verbaal is. Hier kan vaktherapie een uitkomst bieden.

Met praten kan je veel bereiken maar kom je moeilijk bij dat stukje in het onderbewuste waar het onverwerkte trauma genesteld zit.

Voor overige hulp bij trauma:

TRTC: Top referenten traumacentrum

NTVP.nl – gecertificeerde traumatherapeuten

Traumaexperts.nl

Plurijn

Centrumseksueelgeweld.nl

Centrum45.nl

Bovenstaande tekst is een korte samenvatting van wat ik heb geleerd tijdens de cursus over Trauma-sensitief ondersteunen. Deze cursus werd gegeven door Anne van den Ouwelant van Trauma-company.